تجزیه و تحلیل شغل

طراحی شغل به خوبی تعریف شده، شغل را برای کارکنان جالب و رضایت‌بخش می‌کند و منجر به افزایش عملکرد و بهره‌وری می‌شود. اگر شغلی جذاب یا جالب به نظر نرسد و منجر به نارضایتی کارکنان شود، باید براساس بازخورد کارکنان بازطراحی شود.

به طور کلی، عوامل مختلفی که بر طراحی شغل تأثیر می‌گذارند را می‌توان تحت سه عنوان طبقه‌بندی کرد. این عوامل عبارتند از:

– عوامل سازمانی

– عوامل محیطی

– عوامل رفتاری

عوامل سازمانی

عوامل سازمانی که بر طراحی شغل تأثیر می‌گذارند شامل ماهیت کار، جریان کار، شیوه‌های سازمانی و ارگونومی می‌باشد.

• ماهیت کار
  عناصر مختلفی در یک شغل وجود دارند و طراحی شغل نیاز به طبقه‌بندی وظایف مختلف در یک شغل یا مجموعه‌ای هماهنگ از مشاغل دارد. وظایف مختلف ممکن است شامل برنامه‌ریزی، اجرا، نظارت، کنترل و غیره باشد و همه این‌ها باید در طراحی شغل در نظر گرفته شوند.
• ارگونومی
  ارگونومی هدف طراحی شغل‌ها به گونه‌ای است که توانایی‌های فیزیکی و ویژگی‌های فردی کارکنان در نظر گرفته شود تا اطمینان حاصل شود که کارآمدی و بهره‌وری حفظ می‌شود.
• جریان کار
  نوع محصول و خدمات اغلب تعیین کننده توالی جریان کار است. تعادل بین فرآیندهای مختلف محصول یا خدمات نیاز است و طراحی شغل این تعادل را تضمین می‌کند.
• فرهنگ
  فرهنگ سازمانی تعیین می‌کند که وظایف در محل کار چگونه انجام شوند. شیوه‌ها و استانداردهای مشخص شده برای انجام وظایف معین نیز طراحی شغل را تحت تأثیر قرار می‌دهند، به ویژه زمانی که این شیوه‌ها با منافع اتحادیه ها همسو نباشند.
• عوامل محیطی
• عوامل محیطی تا حد زیادی بر طراحی شغل تأثیر می‌گذارند. این عوامل شامل عوامل داخلی و خارجی می‌شوند. آن‌ها شامل عواملی مانند مهارت‌ها و توانایی‌های کارکنان، در دسترس بودن آن‌ها و چشم‌اندازهای اجتماعی و فرهنگی می‌شوند.
• در دسترس بودن و توانایی‌های کارکنان
• مهارت‌ها، توانایی‌ها و زمان دسترسی کارکنان نقش مهمی در طراحی شغل‌ها دارند. طراحی شغلی که بیش از حد درخواست‌بر و بالاتر از مجموعه مهارت‌های کارکنان باشد منجر به کاهش بهره‌وری و رضایت کارکنان می‌شود.
• انتظارات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی
• شغل‌ها به تدریج بیشتر به سمت محوریت کارکنان می‌روند تا فرآیند محور بودن. به همین دلیل، طراحی آن‌ها با توجه به کارکنان انجام می‌شود. علاوه بر این، سطح سواد کارکنان نیز در حال افزایش است. آن‌ها اکنون شغل‌هایی را می‌طلبند که به مهارت‌ها و ترجیحات آن‌ها بخورد و بتوانند بهترین عملکرد را داشته باشند.
  عوامل رفتاری
  عوامل رفتاری یا انسانی به نیازهای انسانی مربوط می‌شوند که باید برای اطمینان از بهره‌وری در محیط کار برآورده شوند. این عوامل شامل عناصری مانند استقلال، تنوع، بازخورد و غیره می‌باشند. توضیح مختصری از برخی از آن‌ها به شرح زیر است:
  • استقلال
    کارکنان باید در محیطی باز کار کنند تا در محیطی که حاوی ترس باشد. این موضوع خلاقیت، استقلال و کارآمدی را افزایش می‌دهد.
  • بازخورد
    بازخورد باید بخشی از کار باشد. هر کارمند باید بازخورد مناسبی در مورد عملکرد کاری خود دریافت کند.